Van een hongerige wolf en een jofel schaap

Schaap met laarsjes van Maritgen Matter en Jan Jutte vertelt het verhaal van een onwaarschijnlijk – en onvergetelijk – duo. 

Het boek opent met een chagrijnige wolf. Het is een koude winteravond, en Wolf heeft honger.

‘Een beroerde toestand,’ mopperde Wolf. ‘Niks meer in huis behalve een flesje wijn. Nu moet ik in dit hondenweer buiten de deur gaan eten…’ De sneeuw kwam tot zijn knieën.
Toen hij bovenop de heuvel stond zag hij een eenzame boerderij. Met gezellig licht achter de ramen. En een grote stal ernaast. Wolfs ogen begonnen te schitteren.
Dat lijkt me een aardig restaurantje! dacht hij.

Nu is deze Wolf een heer van de wereld, die zelfs bij de ergste honger zijn zin voor decorum niet verliest. ‘Dit gaan wij stijlvol aanpakken,’ mompelt hij als hij in de stal een schaap ontdekt. Om te voorkomen dat de ezel en de hond wakker worden, besluit hij hem letterlijk uit zijn stal te lokken:

Nadat hij al zijn vingerkootjes een keer had laten knakken zei hij: ‘De kwestie is deze. Wij gaan samen iets gezelligs doen. Nu meteen. Nameljjk sleetje rijden. Nou?’
Schaap keek hem met ronde ogen aan. ‘En je honger dan?’
‘Ach, dat zijn onbelangrijke zaken,’ zei Wolf, en hij probeerde zijn knorrende maag met gekuch te overstemmen. ‘Daar gaat het niet om in het leven. Ervaringen, daar gaat het om. Dat wilde ik u laten zien, vannacht.’
Ervaringen… mijmerde Schaap.
‘Is dat erg ver, Ervaringen?’ vroeg Schaap.
‘Dichterbij dan u denkt,’ zei Wolf, terwijl hij zijn nagels bestudeerde. ‘Kom. Ik neem u mede op mijn slede.,’ sprak Wolf, en klopte het stro van zijn kleren.

Schaap laat zich helemaal inpakken en de twee vertrekken voor een tochtje waar de situationele humor nooit veraf is. Maritgen Matter speelt subtiel in op de spanning tussen het argeloze, naïeve Schaap en de sluwe Wolf.

‘Je ziet helemaal bleek. Als we in Ervaringen zijn moet je wat eten,’ zei Schaap bezorgd.
‘Dat zal ik,’ zei Wolf. 

Als ze op de slee een helling afsuizen, valt Wolf even uit zijn rol als hij zingt dat waar hij nog het meest van houdt ‘een goeie schapenbout’ is, maar zijn woorden worden overstemd door de wind. Schaap drukt zich stevig tegen hem aan.

Wat een Wolf, dacht Schaap. Zo’n vriend heb ik nou altijd willen hebben. En hij legde zijn hoofd tegen Wolfs rug.

Schaap is niet de enige die zich laat inpakken. Stilaan raakt ook Wolf weg van zijn metgezel. Het dier dat Wolf blind adoreert, maar ook met gezellige invallen komt – touwtjespringen op het ijs om er een gat in te maken en vis te vangen voor zijn hongerige vriend – wordt eerst ‘een leuk schaap, dat wel’ en daarna zelfs een ‘jofel schaap’. Wolf herkent zichzelf niet meer. ‘Ik ben wel diep gezonken, dacht hij. Ik spring touwtje met schapen. Als mijn vader dit zag!’
Als Wolf door het ijs zakt, verandert Schaap, al is hij bang, in een ware, doortastende held:

‘Goed,’ zei Schaap, en stond op. Hij haalde diep adem. ‘Dan zal ik doen wat mij te doen staat!’

En dat doet hij ook. Zonder het te weten brengt hij Wolf thuis. Wat daar gebeurt, is verrassend en bijzonder mooi. De zieke en hongerige Wolf doet wat hém te doen staat. Een prachtig einde.

Schaap met laarsjes is een warm en aandoenlijk maar ook erg humoristisch verhaal over een onmogelijke vriendschap. Dat ik hierboven zo vaak uit het boek geciteerd heb, is niet toevallig. Schaap met laarsjes is wat ik een streepjesboek noem, vol potloodstreepjes in de marge, bij mooie zinnen of verrassende scènes. Op elke bladzijde staat wel iets moois wat ik zou willen citeren. Meer nog dan in de hoogst originele plot schuilt Matters grootste troef in haar taal, die tegelijk luchtig en literair en gelaagd is, met subtiele dubbele bodems en regels waar veel tussen moet worden gelezen. Een heerlijk boek!
.