De titel van het nieuwe prentenboek van Elvis Peeters (het schrijversduo Jos Verlooy en Nicole Van Bael) en Sebastiaan van Doninck, Kijk dan toch!, compleet met uitroepteken, klinkt als een wat wanhopige kreet, van, zo blijkt een slak, gericht aan een pad.
Op een open plek aan de rand van het bos kruipt een pad langzaam onder een oud verrot stuk hout vandaan. Tegelijkertijd probeert een vette slak hetzelfde stuk hout, omdat daar iets te gebeuren staat. De nieuwsgierige pad besluit samen met de slak te wachten op wat er gaat gebeuren. Is de voorbijtrekkende mierenstoet dat waar de slak op wacht? Zijn het de twee mussen die kibbelen om een op de grond gevallen bes? Is het de bij die neerstrijkt op een wiegende distelbloem? Terwijl de pad zijn geduld verliest, verzucht de slak keer op keer: ‘Kijk dan toch!’ Geconcentreerd op wat komen gaat, heeft ze geen oog voor alles wat de pad opmerkt.
Ondertussen ziet de aandachtige lezer hoe de ogen van de slak gericht zijn op lichtpuntjes op de donkere pagina’s. Het is de zon die steeds hoger aan de hemel klimt en die het bos bij valavond uiteindelijk in lichterlaaie zet. Het prachtige schouwspel gaat helemaal aan de pad voorbij.
De slak draait haar hoofd naar de pad.
‘Zag je het?’
‘Nee,’ zegt de pad, ‘wat had ik dan moeten zien?’
‘Alles fonkelde en danste,’ zegt de slak.
‘Ik heb niks gezien,’ bromt de pad
en ze klimt van de steen af.
Noch de pad, noch de slak ziet wat de ander ziet. In dit licht filosofische prentenboek, dat in de eerste plaats een pleidooi lijkt te zijn om beter te kijken naar en aandacht te besteden aan al het moois om je heen, wordt duidelijk dat niet iedereen hetzelfde ziet. Want hoewel de pad op het eerste gezicht degene lijkt die geen oog heeft voor de prachtige zonsondergang, heeft ook de slak de hele dag lang geen aandacht gehad voor het wonderlijke leven dat zich onder haar ogen afspeelde.
Nog meer dan in de tekst komen de verschillen tussen de twee tot uiting in de schitterende illustraties van Sebastiaan van Doninck, die de pad en de slak een eigen persoonlijkheid heeft gegeven. De een kijkt weifelend en vol ongeloof, de ander gefocust en vol verwondering naar de natuur om hen heen. Ondertussen speelt Van Doninck een spel met licht en schaduw, dat uitmondt in een prachtig kleurenspektakel, wanneer het zonlicht op de tak valt en de plek een moment lang in warme tinten van geel, oranje en rood onderdompelt.
Elvis Peeters beschrijft dat ogenblik in uitbundige beelden: er ‘springen spikkeltjes licht van hier naar daar’, en het licht, dat ‘huppelt en wipt en danst’, ‘lijkt wel te zingen, ook al hoor je het niet.’ Elders in het verhaal is de taal soberder, wat hier en daar voor een poëtisch moment zorgt. Jammer genoeg schieten de herhalingen soms hun duidelijk bewuste stilistische doel voorbij en is de woordkeuze niet altijd registervast.
Kijk dan toch! is een licht filosofisch getint prentenboek, dat uitnodigt om je te laten verwonderen door al het moois dat er in de natuur te ontdekken valt en na te denken over kijken en zien.
Elvis Peeters: Kijk dan toch!, Lannoo, Tielt 2023.
Illustraties van Sebastiaan Van Doninck.
ISBN 9789401489676
